گلستان ما بلاگری و بحران هویت

درنهایت، با طراحی پرسشنامه‌ای از ۱۲ نفر از خبرگان آشنا به حوزۀ بازاریابی تأثیرگذار (چهار عضو هیئت‌علمی و هشت دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی) درخواست شد که نظرشان را دربارۀ مناسب‌بودن تأثیر‌های شناسایی‌شده در دسته‌های نام‌گذاری‌شده اعلام و چنانچه اثر دیگری در این زمینه یا جابه‌جایی مدنظر دارند، عنوان کنند. داده‌‌ها با‌توجه به نتایج آزمون کلموگروف اسیرنوف از توزیع نرمال پیروی نمی‌کردند؛ بنابراین داده‌های حاصل از پرسشنامه با اجرای آزمون دوجمله‌ای بررسی شد. با‌توجه به نتایج آزمون علامت از آنجا که ضریب معناداری در تمامی اثر‌های روان‌شناختی شناسایی‌شده برابر با صفر و کمتر از سطح خطای 05/0 بود، خبرگان تمامی اثر‌های روان‌شناختی شناسایی‌شده را تأیید کردند. در‌حوزۀ عوامل روان‌شناختی بازاریابی تأثیرگذار مطالعات گستردۀ فراوانی انجام نشده است؛ بنابراین در این قسمت سعی‌ شده که خلاصۀ برخی از مهم‌ترین مطالعاتی که در این حوزه انجام شده است، ذکر شود.

همچنین، باید متذکر شد که محاسبه‌های تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام گرفته است. نخست اینکه افزایش ساعات استفاده از اینترنت و گشت و گذار در شبکه های اجتماعی اینترنتی، نتیجه مستقیم ایجاد چنین جوامعی است و دیگر اینکه تغییر نحوه زندگی افراد در ارتباط با شیوه برقراری رابطه با  جنس مخالف، سبک پوشش، ادبیات گفتاری اعضا و... جوامعی که به ظاهر مانند جامعه حقیقی عمل می کنند، با این تفاوت که هویت حقیقی اعضا در نگاه اول مجهول است. اما همین هویت های مجهول توانسته اند تا اندازه زیادی بر زندگی سایر اعضا اثرگذار باشند و حتی سبک پوشش، ادبیات گفتاری و نحوه حضور دیگران در فضای مجازی را تحت تاثیر قرار دهند. استفادۀ روز‌افرون افراد جامعه از شبکه‌های اجتماعی و قدرت نفوذ اینفلوینسرهای شبکه‌های اجتماعی ضرورتی است که پژوهشگران را به‌سمت مطالعۀ سیستماتیک عوامل روان‌شناختی تأثیرگذار اینفلوینسر مارکتیگ بر مصرف‌کنندگان کشانید.

• استفاده از اینفلوئنسرها یکی از اثربخش‌ترین راهکارها برای تأیید محصولات و خدمات است (Shekarchizadeh & Valikhani, 2022).
{
• در‌نهایت، در این این مقاله نتایج رفتاری مطلوب تأثیرگذاران شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های اجتماعی دهان‌به‌دهان و قصد خرید بررسی شد.
|}{
• به عنوان مثال، بسیاری از بلاگرها به منظور جلب توجه و کسب درآمد بیشتر، اقدام به نمایش زندگی غیرواقعی و تبلیغ محصولات و خدماتی می‌کنند که خود به آن‌ها باور ندارند.
|}{
• همان‌طور که مشاهده می‌شود همۀ میزان اشتراک‌ها بیشتر از ۵۰ درصد است که بیان‌کنندۀ توانایی عامل‌های تعیین‌شده در تبیین واریانس متغیرهای مطالعه‌شده، است.
|}
• ساعت های طولانیاستفاده از شبکه های اجتماعی باعث می شود سبک زندگی آنها نیز دستخوش تغییر و تحولاتی شود.
• در‌زمینۀ کیفیت مقاله‌های انتخاب‌شده و اعتبار مقاله‌ها باید اذعان کرد تمامی ۴۶ مقاله از نشریه‌های معتبر انگلیسی‌زبان در‌حوزۀ مدیریت بازاریابی انتخاب شدند.

شبکه های اجتماعی فی نفسه نه خوب و نه بد مطلق هستند، اما نحوه استفاده از آن‌ها است‌ که میتواند تعیین کننده باشد. یکی از مهم‌ترین پیامدهای منفی فعالیت بلاگرهای زرد، ترویج رفتارهای غلط در میان کاربران فضای مجازی است. این بلاگرها با عبور از مرزهای اخلاقی و ارزش‌های انسانی، به نوعی رفتارهایی را ترویج می‌کنند که منجر به قبح‌شکنی و بی‌احترامی به ارزش‌های جامعه می‌شود. پول و درآمدزایی به هر قیمتی، جایگزین مفاهیمی همچون شخصیت، شأن، انسانیت و صداقت شده است. این افراد از طریق به نمایش گذاشتن زندگی به ظاهر لاکچری و جذاب خود، مخاطبان را تشویق به خرید کالاها و خدماتی می‌کنند که ممکن است به واقع نیاز ضروری افراد نباشد. در چنین شرایطی، ارزش‌های مرتبط با قناعت و صرفه‌جویی جای خود را به تمایل به مصرف بیشتر می‌دهد.

پادزهری برای افسردگی در نوجوانان

تأثیرگذارن شبکه‌های اجتماعی تأثیر‌های متفاوت و مختلفی را بر مخاطبان خود می‌گذارند؛ از‌جمله تأثیر‌های اینفلوئنسرها، تأثیر‌های روان‌شناختی است. از سویی دیگر زنان بیشتر بر تجارت اینفلوئنسرها تسلط دارند و محققان در مطالعات قبلی اغلب یا بر‌روی تأثیرگذاران زن رسانه‌های اجتماعی متمرکز بوده‌اند یا اینکه محققان در پژوهش‌های تجربی جنسیت اینفلوئنسر را با جنسیت شرکت‌کننده تطبیق داده‌اند؛ زیرا فرض بر این است که حمایت‌های هم‌جنسی ممکن است متقاعدسازی را افزایش دهد. در پژوهش حاضر تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرها بر مصرف‌کنندگان زن با روش آمیخته بررسی شد. انتخاب جامعه و جنسیت زنان به‌عنوان مطالعۀ موردی به‌دلیل میزان استفادۀ آنان از شبکه‌های اجتماعی و خصوصیات ویژۀ روان‌شناختی زنان است که مطالعۀ تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرها را بر مخاطبان زن به‌طور مضاعف با‌اهمیت کرده است. Khan Mohammadi & Ghazi (2020) در مطالعه‌ای با عنوان «آسیب‌های اجتماعی نوظهور زنان در فضای مجازی با تأکید بر اینستاگرام» دریافتند که زنان بیشتر از مردان تحت‌تأثیر فضای مجازی قرار می‌گیرند و در‌نتیجه، آسیب‌های فضای مجازی بر آنان بیشتر از مردان است. همچنین، به‌دلیل نقش ویژۀ زنان در ادارۀ خانواده و تربیت فرزند، آسیب‌هایی که فضای مجازی بر آنان وارد می‌کند، حائز ارج و توجه بیشتری است.

در استفاده از شبکه‌های اجتماعی مبحث تأثیرگذاری اینفلوئنسرها بر مخاطبان بسیار اهمیت دارد. تأثیر‌هایی که اینفلوئنسرها بر مصرف‌کنندگان می‌گذارند، بسته به جامعۀ هدف آنها از‌قبیل کودکان، نوجوانان، زنان، مردان و غیره بسیار عمیق و اساسی است. پژوهشگران به‌تازگی بررسی‌های تجربی تأثیر‌های اینفلوئنسرها را آغاز کرده‌اند؛ بنابراین تعداد پژوهش‌ها در این زمینه روبه‌افزایش است؛ اما تعداد پژوهش‌هایی که در‌حوزۀ تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرها بر مصرف کنندگان انجام شده است، بسیار وسیع نیست. در بیشتر مطالعاتی که طی سال‌های اخیر دربارۀ بازاریابی تأثیرگذار و تأثیر اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی انجام شده است، محققان بر قصد خرید مصرف‌کننده و نگرش به برند، تبلیغات، وفاداری و اعتماد به افراد تأثیرگذار تمرکز داشته‌اند و تاکنون عوامل مؤثر بر نتایج مطلوب بازاریابی تأثیرگذار، محرک‌ها و پیامدهای نهایی آن بررسی شده است. در‌حقیقت، بهداشت روانی یا سلامت روان که در جوامع امروزی اهمیت بسیاری پیدا کرده است، به‌معنای وجود بهزیستی روان‌شناختی یا نبود بیماری روانی است (Westerhof & Keyes, 2010).

در دنیای امروز، بلاگری به عنوان یک پدیده فرهنگی و اجتماعی جدید، تأثیرات عمیقی بر زندگی کودکان و نوجوانان دارد. این پدیده می‌تواند فرصتی برای ابراز خلاقیت، ارتباط با دیگران و حتی کسب درآمد باشد. با این حال، چالش‌ها و خطرات ناشی از آن نیز غیر قابل انکار است و در برخی مواقع به گفته کارشناسان احتمال خودکشی را افزایش می‌دهد.

یکی از پژوهش‌های معروفی که به رابطه میان شبکه‌های اجتماعی و تغییر سبک زندگی پرداخته است،نظرسنجی است که با عنوان نظرسنجی 2000، شهرت دارد. نظرسنجی 2000، توسط انجمن ملی جغرافیا ازسپتامبر تا نوامبر 1998برای اعضای پایگاه اینترنتی این انجمن که خود نوعی شبکه اجتماعی را تشکیل می دادند،قابل دسترس بود. استفاده از رسانه‌های اجتماعی با فرصت‌ها و تهدیدهایی از جمله بروز رفتارهای پرخطر همراه است. مطالعه حاضر با استفاده از نظریه استفاده و رضایتمدی و نظریه هنجارهای اجتماعی و همچنین تکیه بر ادبیات پیشین تحقیق درصدد شناخت رابطۀ بین الگوی مصرف رسانه‌های اجتماعی و انجام رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان و جوانان است.

Bailis (2020) مطرح کرد که بازاریابی اینفلوئنسر به‌طور معمول، به‌عنوان ابزاری برای بازاریابی برندها با ایجاد همکاری طولانی‌مدت یا کوتاه‌مدت با بازیگران به‌خصوصی مانند اینفلوئنسرها تعریف می‌شود تا بتواند به‌طور بالقوه، با اینترنت به مخاطبان هدف برسد. در این رویکرد غیرتبلیغاتی، برندها تلاش می‌کنند که به جای اینکه نقاط تماس بازاریابی را به‌طور مستقیم هدف قرار دهند، بر‌‌روی تأثیرگذاران متمرکز شوند (Hall, 2016). برندها طی سال‌های اخیر در کانال‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی با اینفلوئنسرها همکاری کرده‌اند و برآورد کرده‌اند که تا پایان سال  2022بازاریابی تأثیرگذار به یک صنعت با ارزش بازار ۱۴ میلیارد دلاری تبدیل می‌شود. آنها بر نظریۀ «جریان دو مرحله‌ای» رهبری افکار سیاسی تکیه کردند که هدف آن تأثیرگذاری بر آرا در انتخابات ریاست جمهوری بود. به‌طور کلی، رهبری عقیده به‌عنوان یکی از معیارهای اولیه‌ای تعریف شد که با آن افراد می‌توانند بر نگرش‌ها یا رفتارها به شیوه‌ای مطلوب و با فراوانی به‌نسبت زیاد اثر بگذارند.

انتقال زندگی انسان ها به فضای سایبر و مجازی شدن روابط انسانی به عامل اصلی تغییر الگوهای فکری و رفتاری بخش عظیمی از انسان ها به ویژه جوانان می باشد (تامپسون، 1380، نقل شده در شکاری نمین، حاجیانی، 1393). بدین ترتیب زمینه بکارگیری این ابزار ارتباطی و گسترش شبکه ای از این دست در کشورهای در حال توسعه از جمله در کشورمان ایران، ناگزیر است. فرهنگ رسانه ای با برتری مشهود اینترنت به عنوان فراگیرترین و مسلط ترین فرهنگ تاثیرگذار در جامعه شناخته شده است (معینی، 1384، نقل شده در شکاری نمین، حاجیانی، 1393).

نتایج در این زمینه را بسیار انتقادی می‌توان تلقی کرد؛ زیرا نیاز به اقدام برای محافظت و همراهی مثبت جوانان را در رشد روانی و جسمی نشان می‌دهد. در تحقیق پیش رو، هدف این است که با ارائه تعریفی دقیق و جامع از سبک زندگی، چگونگی تاثیرگذاری و میزان اثرگذاری شبکه های اجتماعی مجازی بر جوانان را مورد بررسی قرار داد و در نهایت بتوان راهکاری در جهت آگاهانه تر استفاده کردن از شبکه های مجازی و به حداقل رساندن تاثیرات منفی آن بر جوانان ارائه کرد. در این گام کدهایی که از‌نظر مفهوم به یکدیگر نزدیک یا جزئی از یک کل بالاتر بودند، در یک دسته قرار گرفتند و در‌قالب یک مفهوم ارائه شدند. همچنین، مفاهیم در‌قالب دو مقولۀ اصلی تأثیرهای مثبت و منفی روان‌شناختی بازاریابی تأثیرگذار بر مصرف‌کنندگان دسته‌بندی شد. نویسندگان این مقاله ابتدا مروری تاریخی از پژوهش‌های موجود ارائه کردند که در چنین مروری بیشتر به جنبۀ روشن بازاریابی تأثیرگذار همانند افزایش رفاه عمومی توجه شده است. سپس جنبۀ تاریک بازاریابی تأثیرگذار را از‌دیدگاه پیروان و تأثیرگذاران بررسی کردند.

Lin et al. (2018) در پژوهشی با عنوان «استفاده از رهبران افکار آنلاین برای ترویج ارزش لذت‌گرایانه و سودمند محصولات و خدمات» بازاریابی تأثیرگذار را در پنج مرحلۀ برنامه‌ریزی، شناخت، هم‌ترازی، ایجاد انگیزه و جهت‌یابی هنگام تعامل با تأثیرگذار تعریف کرده‌اند. در مرحلۀ هدف‌گذاری، هدف‌های کمپین بازاریابی و نقش رهبران افکار آنلاین تعیین می‌شود. در مرحلۀ شناخت رهبران افکار آنلاین با‌نفوذ و مرتبط شناسایی و در مرحلۀ هم‌ترازی نیز رهبران افکار آنلاین و انجمن‌های آنلاین با محصولات یا خدمات تبلیغ‌شده مطابقت داده می‌شوند. در مرحلۀ ایجاد انگیزه به رهبران افکار آنلاین به‌گونه‌ای پاداش داده می‌شود که با نقش اجتماعی آنها همسو باشد و در مرحلۀ مذاکره نیز نظارت و حمایت از نفوذ رهبران افکار آنلاین مطرح می‌شود. در تعامل فرا‌اجتماعی نوعی ارتباط بین مخاطب و چهره‌های رسانه‌ای را توصیف می‌شود که در آن مخاطب توهمی از صمیمیت درک‌شده را با چهره‌ها ایجاد می‌کند (Gleich, 1997). تعامل فرااجتماعی یک ارتباط متقابل نیست، بلکه مخاطبان با شخصیت‌ها به‌گونه‌ای تعامل می‌کنند که گویی با آنها در تعامل هستند و گویی مبتنی بر ارتباط دو طرفه است.

به‌تازگی، در بریتانیا مطرح شده است هر‌کسی که بیش از ۳۰۰۰۰ دنبال‌کننده در رسانه‌های اجتماعی داشته باشد، به‌عنوان تأثیرگذار شناخته می‌شود (Etheredge et al., 2021). محققان در این پژوهش یک چارچوب چند‌بُعدی یکپارچه از تأثیرگذاران شبکه‌های اجتماعی را (SMI) ارائه کرده‌اند که شامل پیشایندها، میانجی‌ها و نتایج بازاریابی تأثیرگذار بر رفتار مصرف‌کننده است. همچنین، محققان در این پژوهش پیشایندها‌ی بازاریابی شبکه‌های اجتماعی را به سه دستۀ شخصیت منبع، عوامل روانی و نگرش محتوا دسته‌بندی کرده‌اند.

رشد صادرات ۱۰۰ درصدی محصولات پلیمری

این رفتارها نه تنها فاقد ارزش و محتوای واقعی هستند، بلکه به مرور زمان منجر به کاهش سطح اعتماد مخاطبان به محتوای منتشر شده در فضای مجازی می‌شوند. کودکان و نوجوانان زیادی را در اینستاگرام، تیک‌تاک و… می‌بینیم که در این فضاها به بلاگری مشغول هستند؛ در صورتی که این فضا ممکن است برای آن‌ها مخرب بوده و تبعات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. اهمیت و ضرورت این تحقیق از آنجا ناشی می شود که بنابر بررسی های انجام شده، امروزه اکثر جوانان به طور روزانه و بی وقفه از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند و این استفاده در بسیاری از ابعاد زندگی آنان اثرگذار است.

در‌حقیقت، رهبران عقیده افرادی هستند که به‌احتمال، در محیط نزدیک خود که می‌تواند شامل همسایگان، دوستان و همکاران فرد باشد، بر دیگران اثر می‌گذارند. همچنین، آنها افرادی با موقعیت اجتماعی گسترده‌تر مانند افراد مشهور، کارشناسان و سایر اعضای تأثیرگذار در جوامع آنلاین و آفلاین ما هستند. رهبران افکار به‌طور معمول، نسبت به افراد معمولی آگاه‌تر هستند و در گذشته بیشتر در‌معرض کانال‌های رسانه‌های جمعی بودند (Weimann, 1994). رهبران عقیده در بازاریابی مشتریانی هستند که بر نگرش‌ها، رفتارها و تصمیم‌گیری سایر مصرف‌کنندگان اثر می‌‌گذارند (Moldovan et al., 2017). در‌واقع، رهبری عقیده زمانی اتفاق می‌افتد که افراد سعی می‌کنند رفتار خرید سایر مصرف‌کنندگان را به‌سمت محدوده‌های محصول خاص منحرف کنند (Flynn et al., 1996).

گفتنی است که در این پژوهش به تأثیرگذاری عاطفی و وابستگی عاطفی مصرف‌کنندگان به اینفلوئنسرها نیز اشاره شده است. پژوهش حاضر برای گروه های مختلف اعم از مصرف‌کنندگان، صاحبان برند، افراد تاثیرگذار و متولیان مدیریت فضای مجازی، کاربردی است. صاحبان برند با‌توجه به تأثیر‌های عمیق روان‌شناختی اینفلوئنسرها بر مصرف‌کنندگان می‌توانند استفاده از بازاریابی تأثیرگذار را در صدر راهبردهای ترفیعی خود قرار دهند و بدین صورت درگیری ذهنی، روانی و عاطفی مصرف‌کننده را با محصول افزایش دهند. اینفلوئنسرها به موج عمیق اثر‌های رفتاری خود بر مخاطبان آگاه شدند؛ بنابراین انتظار می‌رود با مدیریت رفتار و مطالب صفحات خود اثر‌های مخرب تأثیرگذاری خود را از‌بین ببرند و در راستای تأثیرگذاری مثبت هر‌چه بیشتر بر پیروان خود تلاش کنند.

افتتاح نمایشگاه شکوه سرافرازی توسط رئیس مجلس

صاحبان برند و ارائه‌دهندگان خدمات در راستای تبلیغات محصولات خود به اینفلوئنسرها پرداخت‌های مستقیم و نقدی یا غیر‌مستقیم (همراه با تخفیف) و یا ارائۀ خدمات رایگان می‌دهند تا اینفلوئنسرها محصولات و خدمات را تبلیغ کنند. باید توجه داشت که مقدار‌های ویژۀ هر عامل نسبتی از واریانس کل متغیرهاست که ازسوی عامل تبیین می‌شود. همچنین، مقدار ویژه با مجموع مجذورات بارهای عاملی مربوط به همۀ گویه‌ها در آن عامل محاسبه‌کردنی است. پایین‌بودن این مقدار برای یک عامل به این معناست که آن عامل نقش کمی در تبیین واریانس متغیرها داشته است. اگر عامل‌های به‌دست‌آمده را به روش واریماکس چرخش دهیم، عامل‌های اول تا هشتم به‌ترتیب، 594/20، 523/18، 758/10، 463/10، 823/8، 692/5، 101/5 و 520/4 درصد از واریانس تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرهای اینستاگرام را تبیین می‌کنند. در‌ادامه، هر‌یک از دسته تأثیر‌های شناسایی‌شده تحلیل و سعی شده است که بر‌اساس ارتباط گویه‌ها با یکدیگر عنوان مناسبی برای هر دسته انتخاب شود.

هرچند شبکه های اجتماعی محاسنی نیز دارند، اما آسیب های بی شماری را نیز با خود به همراه می آورند؛ به عنوان مثال، افراد در شبکه های اجتماعی چهره ها و بازنمایی های مختلف و حتی خلاف وافعی از خود به نمایش می گذارند، در این فضا افراد از زندگی و حریم خصوصی خود تصاویری ارائه می کنند و حتی وارد حریم خصوصی دیگر کاربران نیز می شوند. همچنین استفاه بیش از اندازه از این نوعِ ارتباط باعث می شود که انواع دیگر ارتباط مثل ارتباط چهره به چهره و حضوری کم رنگ تر شده و یا حتی از بین برود. جوانان به خاطر برخورداری از روحیه خلاقیت، تنوع طلبی و گرایش به برقراری ارتباط با دیگران، حس کنجکاوی و علاقه به داشتن زندگی متفاوت به عضویت در شبکه های اجتماعی گرایش بیشتری دارند.

خریداران نیز با‌توجه به تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسر‌ها لازم است در انتخاب آنها و توجه به توصیه‌های این افراد دقت لازم را مبذول کنند. برای پاسخ به پرسش اصلی پژوهش مبنی بر اینکه تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی بر مصرف‌کنندگان کدام است؟ از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. در این راستا و برای آشکارسازی متغیرهای پنهان و تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است.

{
• بسیاری از بلاگرها با ایجاد محتوای آموزنده و سرگرم‌کننده، به دیگران الهام می‌بخشند و حتی به ترویج مسائل اجتماعی مهم می‌پردازند.
|}{
• در‌حوزۀ عوامل روان‌شناختی بازاریابی تأثیرگذار مطالعات گستردۀ فراوانی انجام نشده است؛ بنابراین در این قسمت سعی‌ شده که خلاصۀ برخی از مهم‌ترین مطالعاتی که در این حوزه انجام شده است، ذکر شود.
|}
• این افراد از طریق به نمایش گذاشتن زندگی به ظاهر لاکچری و جذاب خود، مخاطبان را تشویق به خرید کالاها و خدماتی می‌کنند که ممکن است به واقع نیاز ضروری افراد نباشد.
{
• آنها در این شبکه ها به تبادل اطلاعات، سرگرمی، دوست یابی و کسب خبر می پردازند (امیرپور، گریوانی، 1392).
|}
• از یک سو، بلاگرها می‌توانند به عنوان واسطه‌های فرهنگی و اطلاعاتی عمل کرده و نقش مهمی در گسترش آگاهی و فرهنگ‌سازی ایفا کنند.
• کودکان و نوجوانان از طریق تولید محتوا، مهارت‌های جدیدی مانند نوشتن، عکاسی و ویرایش ویدئو را یاد می‌گیرند.

ساعت های طولانیاستفاده از شبکه های اجتماعی باعث می شود سبک زندگی آنها نیز دستخوش تغییر و تحولاتی شود. در رسانه های اجتماعی نوین، دیگر مخاطب مالک رسانه نیست بلکه رسانه ها مالک مخاطبان هستند. آنها تعیین می کنند که مخاطب چه چیزی بشنود و ببیند و بدین طریق بر سبک استفاده از رسانه ها و سبک زندگی نیز اثر می گذارند. اینفلوئنسر مارکتینگ رسانه‌های اجتماعی در صنایع مختلف اهمیت روزافزونی پیدا کرده است.

• به‌طور خاص، آنها می‌توانند به‌دلیل جذابیت شخصی یا ارتباط با مصرف‌کنندگان، دانش تخصصی و یا اختیار‌های خود دربارۀ یک موضوع خاص بر تصمیم‌های خرید دیگران اثر بگذارند (Lin et al., 2018).
{
• اما از سوی دیگر، فعالیت‌های برخی بلاگرها با محتوای زرد و بی‌محتوا منجر به افزایش مصرف‌گرایی، ترویج رفتارهای غلط، و کاهش اعتماد به فضای مجازی شده است.
|}
• در این پژوهش ابتدا با بررسی پیشینه، عوامل روان‌شناختی بازاریابی تأثیرگذار بر مصرف‌کنندگان شناسایی و دسته‌بندی و سپس این عوامل و دسته‌بندی آنها با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی در جامعۀ آماری دانشجویان دختر دانشگاه مازندران سنجیده و تأیید شدند.
{
• آموزش مهارت‌های مدیریت زمان، تفکر انتقادی و شناخت خطرات فضای مجازی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند به آن‌ها کمک کنند تا در این مسیر موفق‌تر عمل کنند.
|}
• استفاده از رسانه‌های اجتماعی با فرصت‌ها و تهدیدهایی از جمله بروز رفتارهای پرخطر همراه است.
{
• تعامل فرااجتماعی یک ارتباط متقابل نیست، بلکه مخاطبان با شخصیت‌ها به‌گونه‌ای تعامل می‌کنند که گویی با آنها در تعامل هستند و گویی مبتنی بر ارتباط دو طرفه است.
|}

بلاگری در دنیای کودکان و نوجوانان یک فرصت برای ابراز خلاقیت و ارتباط با دیگران است. اما این فعالیت نیازمند توجه و حمایت از سوی خانواده‌ها و جامعه است تا نوجوانان بتوانند از مزایای آن بهره‌مند شوند و در عین حال با چالش‌های آن نیز به خوبی مقابله کنند. استفاده از اینترنت و مخصوصا شبکه های اجتماعی در میان ایرانیان به طور قابل توجهی افزایش یافته و بررسی ها نشان می دهد این روند کماکان ادامه دارد. اینترنت، به ویژه در میان جوانان ایرانی شیوع زیادی داشته  فاصله آن با سایر نسل های قدیم تر قابل توجه می باشد؛ بنابراین عجیب نیست که بیشتر تحقیقات انجام شده در مورد اینترنت نشان داده است که اکثریت کاربران اینترنت به نسل جوان تعلق دارد (کفاشی، فلاحی، 1393). باشگاه خبرنگاران جوان؛ نرگس امام‌جمعه - با گسترش شبکه‌های اجتماعی بسیاری از مردم جهان به فکر کسب درآمد از این فضا افتادند و به دنبال آن شغل‌هایی همچون بلاگری ایجاد شد. با گسترش شبکه‌های اجتماعی بسیاری از مردم جهان به فکر کسب درآمد از این فضا افتادند و به دنبال آن شغل‌هایی همچون بلاگری ایجاد شد.

امروزه شبکه های اجتماعی مجازی به دلیل کاربرد گسترده و متنوعی که در زندگی روزمره پیدا کرده‌اند، بخش جدایی ناپذیری از زندگی عموم مردم شده اند و بالتبع تاثیرات فراوانی بر روح، روان، جسم، باورها، هویت دینی، تعاملات روزمره، روابط اجتماعی و همچنین سبک زندگی دارند. تاثیر شبکه های اجتماعی، باعث شکل گیری مفاهیمی چون صمیمیت و اعتماد در فضای سایبر شده است. در روابط اجتماعی روزمره، معمولا ما فقط با کسی ارتباط برقرار می کنیم که در فعالیت های روزمره ما دخیل باشد؛ این روابط اجتماعی می تواند به صورت مکالمه رو در رو، ارسال پیامک، مکالمه تلفنی و یا رفتن به مکانی همراه با شخص باشد. اینگونه ارتباطات فعالیت هایی هستند که معمولا در زندگی روزمره به آن‌ها مبادرت می ورزیم، اما امروزه به نظر می رسد با رشد کاربران اینترنت، سبک جدیدی از زندگی به نام سبک زندگی مجازی در بین جوانان در حال شکل گرفتن باشد (شکاری نمین، حاجیانی، 1393). در واقع استفاده از شبکه های اجتماعیمجازی و اینترنت در میان جوانان شیوع زیادی داشته و فاصله آن با سایر نسل های قدیم‌تر قابل توجه می باشد.

در‌نهایت، در آینده انتظار می‌رود که این مطالعه باعث توسعه و شناسایی هر‌چه بیشتر اثر‌های بازریابی تأثیرگذار بر مخاطبان و مصرف‌کنندگان شود و سپس توجه گروه‌های مختلف از‌جمله محققان، مسئولان، اینفلوئنسرها، مصرف کنندگان و والدین را به اثر‌های مثبت و منفی رسانه‌های اجتماعی و تأثیرگذاران آنها جلب کند. همچنین، انتظار می‌رود افراد تأثیرگذار هرچه بیشتر برای مدیریت رفتار خود تلاش و آگاهی‌های لازم را دربارۀ تأثیر‌های رفتاری خود کسب کنند. متولیان امر نیز با‌توجه به تأثیر‌های شناسایی‌شده در این مقاله می‌توانند به مدیریت فضای شبکه‌های اجتماعی و تأثیر‌های اینفلوئنسرها با شیو‌های فرهنگ‌سازی در‌زمینۀ استفاده از آن و تبیین قوانین و مقررات در این حوزه بپردازند. همچنین، دستگاه‌های مرتبط با حوزۀ تأثیر‌های شبکه‌های اجتماعی موظف هستند گام‌هایی در راستای آموزش و ارتقا فرهنگ استفاده از شبکه‌های اجتماعی بردارند تا به تأثیر‌های مثبت استفاده از این شبکه‌های اجتماعی اضافه و از تأثیر‌های منفی آن کاسته شود. باتوجه به جدول 8 می‌توان گفت که در 8 عامل شناسایی‌شده درمجموع، 84.478٪ واریانس تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسر‌های شبکه‌های اجتماعی و نیز در سایر تأثیر‌ها درصد ناچیزی از واریانس تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسر‌ها تبیین شده است که به‌دلیل ناچیز‌بودن درصدی که از واریانس به خود اختصاص دادند، در‌نظر گرفته نشده‌اند. در پژوهش حاضر آلفای کرونباخ برای تأثیر‌های روان‌شناختی مختلف محاسبه شد و نتیجه نشان داد که تمامی تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی، آلفای بیش از 7/0 را دارند که نشان‌دهندۀ مناسب‌بودن همبستگی درونی ابعاد است.

این رویکرد نه تنها باعث ترویج مصرف‌گرایی می‌شود، بلکه به نوعی ارزش‌های مادی‌گرایانه را در جامعه تقویت می‌کند. آلفرد آدلر، روان شناس اتریشی به عنوان موضوعی مطالعاتی در روان شناسی مطرح کرد (کاویانی، 1391، نقل شده در جباران، 1393، ص174) و پس از یک دوره افول، دوباره از سال 1961م. مورد اقبال اندیشمندان به ویژه جامعه شناسان قرار گرفت (مجدی، علی اکبر و دیگران، 1382، نقل شده در جباران، 1393، ص174) جامعه شناسان در این توجه جدید رویکرد دیگری به سبک زندگی یافته بودند.

عوامل روان‌شناختی به‌طور بالقوه، می‌توانند تا حدودی بر همۀ شرایط سلامت عمومی (بیماری‌های عروق کرونر قلب، سرطان یا دیابت، سندرم‌های عملکردی (میگرن، سندرم رودۀ تحریک‌پذیر یا فیبرومیالژیا) یا علائم بیماری (درد، خستگی یا سرگیجه) اثر بگذارند (Vahia, 2013). بلاگری در عین حال که فرصتی برای ابراز خلاقیت و ارتباط با مخاطبان است، چالش‌هایی نیز به همراه دارد. به عنوان مثال، بسیاری از بلاگرها به منظور جلب توجه و کسب درآمد بیشتر، اقدام به نمایش زندگی غیرواقعی و تبلیغ محصولات و خدماتی می‌کنند که خود به آن‌ها باور ندارند. این امر منجر به ایجاد تناقضات اخلاقی و ارزش‌زدایی در میان بلاگرها و مخاطبان آن‌ها می‌شود. با گسترش پدیده بلاگری، شاهد ظهور بلاگرهایی هستیم که به تولید محتواهای زرد و بی‌محتوا مشغول هستند. این بلاگرها با استفاده از ترفندهای مختلف، از جمله داستان‌سرایی‌های ساختگی، رقص و حرکات موزون، و حتی به چالش کشیدن هنجارهای اخلاقی، سعی در جذب توجه مخاطبان و افزایش فالورهای خود دارند.

در‌واقع، اساسی‌ترین معیار برای انتخاب مقاله‌ها، مرتبط‌بودن محتوای هر مقاله با سؤال پژوهش است. در‌زمینۀ کیفیت مقاله‌های انتخاب‌شده و اعتبار مقاله‌ها باید اذعان کرد تمامی ۴۶ مقاله از نشریه‌های معتبر انگلیسی‌زبان در‌حوزۀ مدیریت بازاریابی انتخاب شدند. ممکن است مطالب ارزنده‌ای وجود داشته باشد که به زبان انگلیسی نبوده است و پژوهشگران نتوانستند آنها را وارد پژوهش کنند. این محتواها نه‌تنها گاهی به نقد و چالش کشیدن ارزش‌های فرهنگی و دینی ایران می‌پردازند، بلکه در مواردی به طور مستقیم تلاش می‌کنند تا فرهنگ غربی و اندیشه‌های مخالف با ارزش‌های ایرانی و اسلامی را ترویج کنند. آخرین مرحله از پژوهش‌های مرور سیستماتیک گزارش‌نویسی و انتشار دستاورد‌های پژوهش است که این گام در قسمت یافته‌های پژوهش ارائه می‌شود.

همان‌طور که در بخش پیشینۀ پژوهش اشاره شد پژوهش‌های پراکنده‌ای در‌حوزۀ عوامل روان‌شناختی بازاریابی تأثیرگذار بر مصرف‌کننده انجام شده است؛ اما محققان در هیچ‌کدام از این پژوهش‌ها عوامل مؤثر را به‌شکل چارچوبی دسته‌بندی‌شده و جامع که دربرگیرندۀ عوامل روان‌شناختی بازاریابی تأثیر‌گذار بر مصرف کننده باشد، ارائه نکردند. در‌حقیقت، اینفلوئنسر به شخصی گفته می‌شود که می‌تواند با تبلیغ یا توصیه در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، واتس‌آپ، توییتر، اسنپ‌چت، تیک‌تاک، یوتیوب و غیره بر خریداران بالقوۀ یک محصول یا خدمات اثر بگذارد. به عبارت دیگر، اینفلوئنسرهای رسانه‌های اجتماعی را بازیگران شخص ثالثی تعریف کرده‌اند که تعداد چشمگیری از روابط مرتبط با کیفیت خاص را با ذی‌نفعان سازمانی از‌طریق تولید محتوا، توزیع محتوا، تعامل و ظاهر شخصی در شبکه‌های اجتماعی برقرار می‌کنند و بر آنها اثر می‌گذارند (Enke & Borchers, 2021).

• تضعیف فرهنگ و سنت‌های ایرانی و اسلامی توسط بلاگرها پدیده‌ای است که در دهه‌های اخیر در اثر گسترش فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به شدت قابل مشاهده است.
• همچنین، مفاهیم در‌قالب دو مقولۀ اصلی تأثیرهای مثبت و منفی روان‌شناختی بازاریابی تأثیرگذار بر مصرف‌کنندگان دسته‌بندی شد.
• اهمیت و ضرورت این تحقیق از آنجا ناشی می شود که بنابر بررسی های انجام شده، امروزه اکثر جوانان به طور روزانه و بی وقفه از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند و این استفاده در بسیاری از ابعاد زندگی آنان اثرگذار است.
{
• همچنین، انتظار می‌رود افراد تأثیرگذار هرچه بیشتر برای مدیریت رفتار خود تلاش و آگاهی‌های لازم را دربارۀ تأثیر‌های رفتاری خود کسب کنند.
|}{
• به گفته این روانشناس؛ بهترین راهکار، افزایش آگاهی مخاطبان و کاربران فضای مجازی است.
|}{
• پایین‌بودن این مقدار برای یک عامل به این معناست که آن عامل نقش کمی در تبیین واریانس متغیرها داشته است.
|}

همان‌طور که مشاهده می‌شود همۀ میزان اشتراک‌ها بیشتر از ۵۰ درصد است که بیان‌کنندۀ توانایی عامل‌های تعیین‌شده در تبیین واریانس متغیرهای مطالعه‌شده، است. مقدار اشتراک گویۀ ۶ برابر با 971/0 که بیشترین اشتراک را دارد و میزان اشتراک گویۀ ۲۰ برابر با 514/0 است که کمترین میزان اشتراک را در‌میان گویه‌ها دارد؛ اما در کل، اشتراک همۀ گویه‌ها بیش از 5/0 است. در انتهای گام چهارم برای اطمینان از نحوۀ کدگذاری، 3 مقاله از میان مقاله‌های کدگذاری‌شده به یک خبرۀ حوزۀ بازاریابی تأثیرگذار داده شد تا او هم مقاله‌ها را کدگذاری کند. خبره از نحوۀ کدگذاری پژوهشگران اطلاعی نداشت؛ بنابراین ۱۲ کد از ۳ مقاله استخراج کرد؛ در‌حالی که محققان 11 کد از ۳ مقاله استخراج کرده بودند که بدین صورت ۱۰ کد استخراجی پژوهشگران با کدهای خبره یکسان بود. تهران- ایرنا- سالهاست زندگی خانواده‌های ایرانی دستخوش آموزش بلاگرها شده است؛ آموزش‌هایی که در ورای رونق اقتصادی برای بلاگرها تغییراتی را در سبک زندگی خانوار شهری و روستایی ایران ایجاد کرده است. آزمون کفایت نمونه قبل از انجام‌دادن تحلیل عاملی اکتشافی برای انجام‌دادن تحلیل عاملی اجرا شد.

• این تعامل که به‌طور طبیعی، بین همتایان در رسانه‌های اجتماعی رخ می‌دهد، به اشتراک دانش و انتشار اطلاعات مهم کمک کرده است.
• در استفاده از شبکه‌های اجتماعی مبحث تأثیرگذاری اینفلوئنسرها بر مخاطبان بسیار اهمیت دارد.
{
• با‌توجه به نتایج آزمون علامت از آنجا که ضریب معناداری در تمامی اثر‌های روان‌شناختی شناسایی‌شده برابر با صفر و کمتر از سطح خطای 05/0 بود، خبرگان تمامی اثر‌های روان‌شناختی شناسایی‌شده را تأیید کردند.
|}{
• ودودی و دلاور در تحقیقی که در سال 1394 تحت عنوان «بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی در تغییر ویژگی های شخصیتی جوانان» انجام دادند، به این نتیحه رسیدند که شبکه ها به عنوان رسانه اجتماعی با قابلیت های متعدد، زندگی مفرح و امنی را برای تعدادی از افراد مهیا می کنند که در واقع در دنیای واقعی انکار شده اند.
|}{
• همچنین، مقدار ویژه با مجموع مجذورات بارهای عاملی مربوط به همۀ گویه‌ها در آن عامل محاسبه‌کردنی است.
|}
• یکی از مفاهیم مهم در بازاریابی با شبکه‌های اجتماعی، مفهوم اینفلوئنسرها (تأثیرگذاران) است که مؤلفۀ مهمی در اثربخشی ارتباط‌هاست (Kolo & Haumer, 2018).

در مقاله پیش رو، هدف بر این است تا با انجام پژوهشی، تاثیرات شبکه های اجتماعی بر سبک زندگی جوانان ایرانی دنبال شود. در این پژوهش ابتدا با بررسی پیشینه، عوامل روان‌شناختی بازاریابی تأثیرگذار بر مصرف‌کنندگان شناسایی و دسته‌بندی و سپس این عوامل و دسته‌بندی آنها با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی در جامعۀ آماری دانشجویان دختر دانشگاه مازندران سنجیده و تأیید شدند. با‌توجه به نتایج پژوهش حاضر می‌توان پیشنهاد کرد که محققان بعدی سایر ابعاد بازاریابی تأثیرگذار را شناسایی و بررسی و همچنین، می‌توانند با شناسایی عوامل جدیدتر این الگو را غنی‌تر کنند که به‌احتمال، به مقوله‌ها و الگوهای جدیدی دست خواهند یافت.

• بر اساس یافته‌های تحقیق، بروز رفتارهای پرخطر به طور کلی در بین پاسخگویان پایین گزارش شده است.
• Lin et al. (2018) در پژوهشی با عنوان «استفاده از رهبران افکار آنلاین برای ترویج ارزش لذت‌گرایانه و سودمند محصولات و خدمات» بازاریابی تأثیرگذار را در پنج مرحلۀ برنامه‌ریزی، شناخت، هم‌ترازی، ایجاد انگیزه و جهت‌یابی هنگام تعامل با تأثیرگذار تعریف کرده‌اند.
{
• تعامل بی‌سابقۀ افراد در جوامع مختلف با رسانه‌های اجتماعی، اینفلوئنسرهای رسانه‌های اجتماعی را برای ایجاد روابط نزدیک با پیروان خود حساس‌تر کرده و آنان را بر آن داشته است که هر‌چه سریع‌تر خود را در‌زمینۀ این ارتباط توانمند کنند که چنین روابطی پیامدهای بازاریابی مهمی را برای تأثیرگذاران رسانه‌های اجتماعی و برندها دارد.
|}{
• اگر عامل‌های به‌دست‌آمده را به روش واریماکس چرخش دهیم، عامل‌های اول تا هشتم به‌ترتیب، 594/20، 523/18، 758/10، 463/10، 823/8، 692/5، 101/5 و 520/4 درصد از واریانس تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرهای اینستاگرام را تبیین می‌کنند.
|}
• در چنین شرایطی، ارزش‌های مرتبط با قناعت و صرفه‌جویی جای خود را به تمایل به مصرف بیشتر می‌دهد.
{
• برای پاسخ به پرسش اصلی پژوهش مبنی بر اینکه تأثیر‌های روان‌شناختی اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی بر مصرف‌کنندگان کدام است؟ از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است.
|}

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های رابطۀ بین افراد تأثیرگذار و دنبال‌کننده‌ها، جنبۀ روان‌شناختی تعاملات بین آنها و به عبارت بهتر، تلاش تأثیرگذاران برای تأثیر‌گذاری بر اذهان و قلب‌های دنبال‌کنندگان است. یکی از مفاهیم مهم در بازاریابی با شبکه‌های اجتماعی، مفهوم اینفلوئنسرها (تأثیرگذاران) است که مؤلفۀ مهمی در اثربخشی ارتباط‌هاست (Kolo & Haumer, 2018). تعامل بی‌سابقۀ افراد در جوامع مختلف با رسانه‌های اجتماعی، اینفلوئنسرهای رسانه‌های اجتماعی را برای ایجاد روابط نزدیک با پیروان خود حساس‌تر کرده و آنان را بر آن داشته است که هر‌چه سریع‌تر خود را در‌زمینۀ این ارتباط توانمند کنند که چنین روابطی پیامدهای بازاریابی مهمی را برای تأثیرگذاران رسانه‌های اجتماعی و برندها دارد. استفاده از اینفلوئنسرها یکی از اثربخش‌ترین راهکارها برای تأیید محصولات و خدمات است (Shekarchizadeh & Valikhani, 2022).

در این پژوهش مقطعی که به صورت کمّی انجام شد، پس از بررسی روایی و پایایی پرسشنامه، 406 پاسخگوی 18 تا 25 ساله نسبت به تکمیل پرسشنامه آنلاین اقدام کردند. از بین رسانه‌های مورد مطالعه، اینستاگرام، واتساپ، شاد و تلگرام بیشترین استفاده را داشته که کاربران به طور عمده شب‌ها و از طریق گوشی تلفن‌همرا به این رسانه‌ها دسترسی می‌یابند. بر اساس یافته‌های تحقیق، بروز رفتارهای پرخطر به طور کلی در بین پاسخگویان پایین گزارش شده است.